فضل بن عباس لهبیابومطلب فضل بن عباس بن عتبه لهبی (م حدود ۹۵ق)، از شعرا و فصحای بنی‌هاشم و از مشهورترین شعرای عصر خویش بود. وی اولین هاشمی‌ای بود که امویان را مدح کرد. ۱ - معرفی اجمالیابومطلب فضل بن عباس بن عتبه لهبی اخضر مکی، کنیه‌های دیگری مانند ابوعتبه و ابوامیه نیز برای فضل ذکر کرده‌اند. [۲]
سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
پدر و مادر او از بنی‌هاشم، و مادرش دختر عباس بن عبدالمطلب بود. لهبی یکی از شعرا و فصحای بنی‌هاشم و از مشهورترین شعرای عصر خویش به حساب می‌آمد. [۴]
سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
وی معاصر فرزدق و احوص شاعر بوده و اخبار و حکایاتی با آنها دارد. فضل اولین هاشمی‌ای بود که امویان را مدح کرد و اشعاری در ستایش عبدالملک بن مروان (حکومت ۶۵-۸۶ق) و یزید بن عبدالملک (حکومت ۱۰۱-۱۰۵ق) سرود. [۸]
سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
ابن شهرآشوب او را جزو شعرای اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) نیز ذکر کرده است. ۲ - ویژگیهالهبی دارای اشعاری روان و در عین‌حال زبانی تند بود. او با عده‌ای از شعرا دشمنی ورزید که از جمله آنها فزردق، احوص و عمر بن ابی ربیعه بودند. [۱۱]
سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
او فردی بخیل و گندم‌گون بود و بدین‌سبب وی را اخضر لقب داده‌اند. ۳ - دیوان اشعاردیوان اشعار اثر برجای مانده اوست. ۴ - وفاتوی در حدود ۹۰ یا ۹۵ و یا ۱۰۰ق درگذشت. [۱۶]
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، ج۱۰، ص۱۵۱۴۷.
۵ - پانویس۶ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۱۲، برگرفته از مقاله «فضل لهبی». رده‌های این صفحه : بنی هاشم | درگذشتگان سال 100 (قمری) | درگذشتگان سال 90 (قمری) | درگذشتگان سال 95 (قمری) | شاعران خلفای اموی | شاعران عرب قرن 1 (قمری) | شخصیت‌های قرن 1 (قمری) | مؤلفان قرن 1 (قمری)
|